Tuy nhiên, sau 05 năm triển khai thực hiện, Nghị định cũng đã bộc lộ một số bất cập và cần nghiên cứu, chỉnh sửa cho phù hợp với thực tiễn hiện nay. Trên tinh thần đó, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch - cơ quan chủ trì soạn thảo đã tích cực rà soát, hoàn thiện và trình Chính phủ ban hành Nghị định số 86/2023/NĐ-CP. Việc ban hành Nghị định này không chỉ nhằm triển khai kịp thời các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cũng như đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật mà còn khắc phục những khó khăn, vướng mắc thực tế hiện nay, đáp ứng yêu cầu đổi mới công tác thi đua, khen thưởng và cải cách thủ tục hành chính.
Nghị định số 86/2023/NĐ-CP bao gồm 03 Chương, 12 Điều và 04 Phụ lục:
- Chương I: Quy định chung gồm 05 điều (từ Điều 1 đến Điều 5)
Thời gian và thẩm quyền xét tặng đã được làm rõ tại chương này như sau:
(1)Việc xét tặng các danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “Thôn, tổ dân phố văn hóa”, “Xã, phường, thị trấn tiêu biểu” được thực hiện hằng năm và hoàn thành việc bình xét trước ngày 25 tháng 11; (2) Cơ quan có thẩm quyền quy định tại khoản 4 Điều 79, khoản 2 và khoản 3 Điều 80 Luật Thi đua, khen thưởng quyết định tặng các danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “Thôn, tổ dân phố văn hóa”, “Xã, phường, thị trấn tiêu biểu”.
- Chương II: Quy định cụ thể gồm 03 điều (từ Điều 6 đến Điều 8)
Nội dung chương II đã quy định rõ về: Khung tiêu chuẩn xét tặng các danh hiệu; Hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “Thôn, tổ dân phố văn hóa”, “Xã, phường, thị trấn tiêu biểu”; Trình tự, thủ tục xét tặng danh hiệu “Gia đình văn hóa” và “Thôn, tổ dân phố văn hóa”, “Xã, phường, thị trấn tiêu biểu”;
Trong đó, về khung tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu Gia đình văn hóa, Nghị định nêu rõ, để được xét tặng danh hiệu Gia đình văn hóa thì gia đình phải đáp ứng những tiêu chuẩn sau:
1- Gương mẫu chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước:
- Các thành viên trong gia đình chấp hành tốt chủ trương của Đảng và quy định của pháp luật.
- Thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội theo quy định.
- Bảo đảm thực hiện an ninh trật tự, phòng cháy, chữa cháy.
- Bảo đảm các quy định về độ ồn, không làm ảnh hưởng đến cộng đồng theo quy định của pháp luật về môi trường.
2- Tích cực tham gia các phong trào thi đua lao động, sản xuất, học tập, bảo vệ an ninh, trật tự, an toàn xã hội của địa phương:
- Tham gia các hoạt động nhằm bảo vệ di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, cảnh quan thiên nhiên và môi trường của địa phương.
- Tham gia các phong trào từ thiện, nhân đạo; đền ơn đáp nghĩa; khuyến học khuyến tài và xây dựng gia đình học tập.
- Tham gia sinh hoạt cộng đồng ở nơi cư trú.
- Tích cực tham gia các phong trào phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội do địa phương tổ chức.
- Người trong độ tuổi có khả năng lao động tích cực làm việc và có thu nhập chính đáng.
- Trẻ em trong độ tuổi đi học được đến trường.
3- Gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh; thường xuyên gắn bó, đoàn kết, tương trợ, giúp đỡ trong cộng đồng:
- Thực hiện tốt Bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình.
- Thực hiện tốt chính sách dân số, hôn nhân và gia đình.
- Thực hiện tốt các mục tiêu về bình đẳng giới, phòng, chống bạo lực gia đình/bạo lực trên cơ sở giới.
- Hộ gia đình có nhà tiêu, nhà tắm, thiết bị chứa nước/các loại hình tương tự hợp vệ sinh.
- Tương trợ, giúp đỡ mọi người trong cộng đồng khi khó khăn, hoạn nạn.
Chương III: Tổ chức thực hiện gồm 04 điều (từ Điều 9 đến Điều 12)
- Phụ lục 1, 2, 3: Khung tiêu chuẩn đối với từng danh hiệu.
- Phụ lục 4: Phụ lục về Biểu, mẫu thành phần hồ sơ:
+ Phụ lục 1: Khung tiêu chuẩn danh hiệu gia đình văn hóa.
+ Phụ lục 2: Khung tiêu chuẩn danh hiệu thôn, tổ dân phố văn hóa.
+ Phụ lục 3: Khung tiêu chuẩn danh hiệu xã, phường, thị trấn tiêu biểu.
+ Phụ lục 4: Mẫu hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu thi đua.
Nghị định áp dụng đối với hộ gia đình; thôn, làng, ấp, bản, buôn, bon, phum, sóc và tương đương (gọi chung là thôn); tổ dân phố, khu phố, khối phố, khóm, tiểu khu và tương đương (gọi chung là tổ dân phố); xã, phường, thị trấn và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động xét tặng danh hiệu "Gia đình văn hóa", "Thôn, tổ dân phố văn hóa", "Xã, phường, thị trấn tiêu biểu".
Về nguyên tắc xét tặng: Tuân thủ đúng tiêu chuẩn, trình tự, thủ tục, thẩm quyền xét tặng; bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan; tuân thủ các nguyên tắc quy định tại Điều 5 Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022.
Về thời gian, thẩm quyền xét tặng: Việc xét tặng các danh hiệu “Gia đình văn hóa", "Thôn, tổ dân phố văn hóa", “Xã, phường, thị trấn tiêu biểu" được thực hiện hằng năm và hoàn thành việc bình xét trước ngày 25/11.
Cơ quan có thẩm quyền quy định tại khoản 4 Điều 79, khoản 2 và khoản 3 Điều 80 Luật Thi đua, khen thưởng quyết định tặng các danh hiệu "Gia đình văn hóa", "Thôn, tổ dân phổ văn hóa'', "Xã, phường, thị trấn tiêu biểu".
Về công bố kết quả xét tặng các danh hiệu: Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày có quyết định tặng danh hiệu, cơ quan ban hành quyết định công bố công khai trên bảng tin hoặc trang thông tin điện tử của cơ quan, đơn vị và các hình thức khác theo quy định về danh sách gia đình, thôn, tổ dân phố, xã, phường, thị trấn được tặng danh hiệu thi đua.